ZCash (ZEC), ilk olarak açık bir blok zincirindeki kişisel veriler ışığındaki yapılanmalara kitlenen bir kripto para çeşididir. Temel olarak bir Bitcoin uzvu olan ZCash, gizlilik temasına öncelik vermek ve nitelikli olarak berrak işlemler yaratmak hedefi ile 2016 senesinde dizayn edildi. ZCash, bu yapıları zk-SNARK isimli sıfır veri ispatlı bir sistem ile saklı tutar. Bu yapı, işlemin her iki yönelimin de bütün denetimini ve gizlilik korumasını denetlemek için iş görür.
ZCash, yapıların denetimini ve gösterici berraklığını servis eden, merkezi olmayan ve açık program yazılımlı bir kripto para türüdür. ZCash tutar karşılamaları arza açık bir blok zinciri teknolojisinde listelenir, fakat aktaran taraf, alıcı ve bir yapının tutarı anonim olarak kalır. Kripto para birimi başlangıç itibari ile Bitcoin temel yazılımdan yaratıldı, fakat bu aynı zamanda bir zincir eklenmesi olduğu anlamına gelmiyor.
İlk ZCash kripto para birimleri 28 Ekim 2016 tarihi itibari ile kripto para kullanıcılarının beğenisine sunuldu. Zcash yapılanması, Bitcoin ve öteki kripto para birimleri, başlangıçta Satoshi’nin kripto para irdelemesinde konusu geçen bütünü ile gizlilik temasını ön göremedikleri için çalışmalara koyuldu.
Zcash’in ana çıkış noktası ve projenin esinlendiği temel düşünce 2013 senesine dek takip edilebilir. Bitcoin’in anonim kalma problemini alternatif yollar oluşturmak için Zerocoin adı ile tanınan bir proje meydana getirildi. Proje, Bitcoin’e bir seçenek olarak dizayn edildi, fakat yeni gelişme ile Zerocash ismi ile tanınan kendi kripto para oluşumu mevcudiyeti konumuna oturdu. Kripto para biriminin kendisi, daha ileride ZEC platformunu dizayn eden Zcash Company aracılığı ile oluşum gösterdi.
Bu şirketin Zcash’i denetlemediğini ispatlamak çok kritik bir öneme sahiptir. Sadece kripto para biriminin ademi merkeziyetçiliğine ek faydada bulunurlar ve onu olası sorunlara ve art niyetli oluşumlara karşı koruma altına alırlar. Zcash oluşum çevresi, bilim insanlarından meydana geldiği için çok varyasyonludur.
Zerocash’in Zcash platformuna taşınması, Zerocash ekibi içine katmadan yaratıcılar ile ortaklık oluşturmaya başladığında sistematik olarak iş görmeye başladı. Neticesinde, Zcash, 28 Ekim 2016 yılı itibari ile Zerocoin Electric Coin Company adı ile faaliyet gören bir kuruluş yönetiminden pazara servis edildi. Kuruluş, kripto para birimini denetim halinde tuttuğunu öne sürmüyor; bu oluşumun yerine, bütün katılımcılar platformun ademi merkeziyetçiliğine ek faydada bulunanlar sıfatı ile isimlendiriliyor.
2017 senesi mart ayında, Zcash’in dönüşümüne liderlik etmek ve akıl hocalığı yapma niyeti için Zcash Vakfı tarafından inşa edildi. Bu kazanç hedefi gütmeyen şirket, halk için sanal ödemesi ve anonim kalma alternatifi yaratmaya kendini adamış duruma gelmiştir.
2016 yılında tertiplenen tanıtımından bu ana dek Zcash süratle gelişerek en dikkat çekici özel kripto para birimlerinden biri konumuna erişti ve daha da ileri gidecek olursak Pazar değeri olarak hesaplanan ilk 25 kripto para birimine dahi erişti. Zcash’in en dişli karşı oluşumu ise Monero kripto para birimi oluşumudur. Her iki kripto para birimi da kendi çaplarında değişik olsa da gizlilik temalı kripto para birimi ile aynı kategoriye sabittir.
zk-SNARK platformu 2014 senesinde bilim insanları aracılığı ile Johns Hopkins Üniversitesi, Massachusetts Teknoloji Enstitüsü (MIT), Technion-İsrail Teknoloji Enstitüsü ve Tel Aviv Üniversitesi gibi alanında epeyce tanınır gelişim merkezlerinde dizayn edildi. zk-SNARK platformu, katılımcıların daha yüksek seviyede anonim kalma ve denetimli koruma oluştururken, Bitcoin ile aynı biçimde kripto para aktarmasına yardımcı olur. Bu platform, protokolün, yapıya dahil olan yönleri herhangi bir biçimde açığa çıkartmayan korumalı bir bütçe listesi oluşturmasına ve devamlılığını sağlamasına neden olur.
Zcash vakfının temel bakış açısı ve yol haritası, kripto para birimi sanal evrenine fazladan koruma katmanları oluşturarak denetimli koruma ve anonim kalmayı sabit hale getirmektir.
Zcash’in yaratıcıları, kripto para birimi dizinlerinde gizlilik kalma problemini tespit ettiler. Misal verecek olunursa, Bitcoin platformunda bütün yapılar ve konumlara bütün kullanıcılara açıktır. Blok zinciri teknolojisinde anonim kalmanın olmaması, katılımcıların bir şahsın elinde barındırdığı Bitcoin adedini veya her bir yapıda iletilen Bitcoin tutarı da dahil olmak sebebi ile kaç yapı oluşturabileceklerini deneyim etme manasına denk gelir.
Zcash, bu problemi saklı tutma çalışma prensibi zk-SNARK ile alternatif kanallar açmayı hedefliyor. zk-SNARK, kullanıcıların platformdaki başka katılımcılara kişisel bilgilerini iletmeden Zcash iletmesini mümkün hale getirir. Bu biçimde katılımcılar yapılarını her daim anonim halde saklayabilirler.
Zcash, sanal dünyada birçok hizmette iş görebilir. Farklı kuruluşlar, Zcash’i internet sayfalarında bir karşılama alternatif yolu olarak faaliyete döktü. Zcash aynı anda bir önem tutma vasıtası olarak veya dünyanın herhangi bir konumunda başka katılımcılara yapı iletmek için de iş görebilir.
Zcash’in kullanılmasının esas sebebi fazlası ile kritik gizliliğe sahip ve koruma yönlü bir kripto para birimi olmasıdır. Bütün kullanıcıların bütün yapılarını görmesini arzu edilmez ise, Zcash bu konsepti tercih eden kullanıcılar için gerçekten muazzam bir alternatif yol olarak konumlanıyor. Zcash, bütünü ile anonim kalma ve denetimli koruma oluşturmanın yanı sıra, çok kısa bir zaman zarfı içinde dünyanın başka noktasına para iletmek, aktarmak için de kullanım görebilir.